Tegoroczni maturzyści z problemami finansowymi? Mają do spłacenia 4,6 mln zł długów! Za co zalegają?

2/3 maturzystów określa sytuacje finansową swojego gospodarstwa domowego jako dobrą lub raczej dobrą, młodzi chcą jednak sami zarabiać na swoje potrzeby. Nawet 63 proc. z nich pracuje, przy czym tylko 12 proc. deklaruje, że powodem jest trudna sytuacja finansowa rodziny – wynika z raportuBIG InfoMonitor „Świadomość ekonomiczna maturzystów 2024”.

Co 5. maturzysta dorabia w wakacje, a blisko 5 proc. ma płatny staż. Co ciekawe, niemal 20 proc. badanych nastolatków deklaruje jednak, że regularny dochód przynosi im internet.

Autorzy badania zwracają uwagę, że oczekiwania finansowe pokolenia Z nie odbiegają daleko od rzeczywistości. – Niezależnie od tego, czy mieszkają na wsi, czy w dużym mieście, młodzi deklarują, że aby móc się usamodzielnić, muszą zarabiać około 4 tys. zł na rękę – wskazano i dodano, że jedynie mniej niż co 6. badany uznał, że potrzebuje w tym celu co najmniej 6 tys. zł.

– Może to być pozytywnym efektem edukacji finansowej, bo „zetki” już w szkole podstawowej podejmowały tematy związane z finansami osobistymi. Z resztą sami uważają edukację w tym obszarze od najmłodszych lat za ważną. Jest to istotna zmiana na tle starszych pokoleń, których wiedza o inwestowaniu, oszczędzaniu czy zaciąganiu kredytów nie jest niestety wysoka – zauważa dr hab. Waldemar Rogowski, prof. SGH i główny analityk BIG InfoMonitor.

Matura to nie tylko zakończenie pewnego etapu edukacji, ale przede wszystkim przepustka na studia. O ile jeszcze 6 lat temu nawet 95 proc. maturzystów planowało kontynuować naukę na uczelniach, to obecnie jedynie 56 proc. respondentów badania deklaruje, że zamierza jesienią iść na studia. Zdawać na studia stacjonarne chce 36 proc. z nich, a na zaoczne 20 proc. Wielu ma jednak inne plany. Iść do pracy, podróżować, założyć firmę, wyjechać z Polski, pracować u rodziców.

– Młodzi nie są już tak bardzo przekonani do studiowania, jak ich rodzice. Zapewnienia, że wyższe wykształcenie da im dobrą pracę, już dawno nie są prawdziwe. Co piąty Polak z wyższym wykształceniem pracuje poniżej swoich kwalifikacji. Coraz częściej widać też, że dobry rzemieślnik już na początku kariery może zarobić więcej niż absolwent szkoły wyższej, nawet ten pracujący w zawodzie – wskazuje Rogowski.

1 na 3 maturzystów zdaje sobie sprawę z tego, że na rynku pracy coraz bardziej liczy się doświadczenie, więc zamierza podjąć pracę na pełen etat, często łącząc to ze studiami zaocznymi.

46 proc. ankietowanych maturzystów uważa, że ewentualne zadłużenie się trzeba dobrze przeanalizować, a 35 proc. dopuszcza taką możliwość tylko w wyjątkowych sytuacjach. Co 4. maturzysta zakłada, że nie będzie korzystał z pożyczek. Jednocześnie co 3. badany uważa, że niespłacanie długów jest niemoralne. Trudną sytuację finansową, jako usprawiedliwienie dla niepłacenia zobowiązań akceptuje 16 proc. nastolatków.

Z drugiej strony, wg danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie BIK, zaległe zobowiązania osób między 18. a 24. rokiem życia przekroczyły na koniec marca 1 mld zł. Problemy ze spłatą bieżących zobowiązań ma blisko 129 tys. młodych. Średnio na osobę przypada 8103 zł zaległych zobowiązań. Patrząc jednak na udział dłużników w łącznej populacji pełnoletniego społeczeństwa, nie wypadają najgorzej. Stanowią niespełna 5 proc. niesolidnych płatników. Na ponad 1 mld zł zaległych zobowiązań tej grupy wiekowej przypada niemal tyle samo zaległości kredytowych, jak  i pozakredytowych.

Jeśli natomiast spojrzeć wyłącznie na wchodzących w dorosłość 18-latków, to odsetek tych z zaległymi długami jest znikomy i wynosi zaledwie 0,2 proc. 4624 osoby mają do spłacenia niespełna 4,6 mln zł długów. Tylko lub aż 733 z nich ma zaległe zobowiązania kredytowe na 1,5 mln zł, reszta to niespłacone rachunki np. za czynsz, telefon, internet, kary za jazdę bez biletu czy już nawet alimenty. 

Średnio na jednego 18-latka przypada niewielka kwota – niecały 1000 zł zaległości. Jak pokazują dane BIG InfoMonitor najwięcej zadłużonych nastolatków mieszka w Łódzkiem,  a najmniej w Świętokrzyskiem.

 – Młodym maturzystom niedaleka droga do zastania niesolidnym płatnikiem, bo w grupie wiekowej 18-24 uzbierała się już spora grupa osób z problemami finansowymi. Choć 18-latków – dłużników jest niewielu, to już rok czy dwa lata później widać, że sytuacja się zmienia. Jak widać te – „nie” dla kredytów – co deklarują młodzi jest tu stwierdzeniem trochę na wyrost, bo rzeczywistość wygląda często nieco inaczej – komentuje dr hab. Waldemar Rogowski.